24-01-2023 | Adelheid Dolmans

Gelijk goed beginnen in de eerste 1000 dagen van je kindje

Laatst las ik het aanbevelenswaardige boek ‘gelijk goed beginnen’ van Tessa Roseboom (hoogleraar Vroege Ontwikkeling en Gezondheid aan de UvA), over de eerste 1000 dagen van een mens die de basis vormen voor de rest van het leven. Die eerste 1000 dagen waarin een kindje leert van zijn ouders hoe de wereld er uit ziet door hoe er op hem/haar gereageerd wordt. Daar bouwt een kindje in z’n leven op voort. Die ervaringen zijn bepalend voor hoe hij of zij later in het leven staat; hoe ie het leven later ziet, voelt en van daar uit zelf reageert. 

Het is prachtig als die ervaringen mooi zijn. Als je als ouder kan aansluiten op de behoeften van je kindje. En als je lekker in je vel zit en in balans bent dan zal dat veelal ook lukken. Maar wat als je niet lekker in je vel zit? Wat als je je gestrest voelt of overvraagt of geïrriteerd of onzeker of depressief of angstig? Grote kans dat je op die momenten ‘afwezig’ bent voor je kindje of niet reageert zoals je zou willen. Dan is het heel belangrijk om te beseffen dat dat niet jouw schuld is, maar dat je er wel iets aan kan doen! Dat je hulp kan vragen die echt helpt. Fantastisch als je dat doet, voor je kindje, dat een stevig fundament mee krijgt. Fantastisch voor jou als moeder of vader, omdat je ouderschap er een stuk lichter en meer ontspannen door wordt.

Hulp vragen

“Hulp vragen? Help, nee!”, ik hoor het ouders zeggen. En ja, die reactie herken ik zelf ook. Ik schaamde mij als jonge ouder om hulp te vragen. Ik voelde me regelmatig gestrest omdat ik het heel goed wilde doen en onzeker omdat het vaak niet goed genoeg voelde. En ik reageerde van daar uit weer geïrriteerd of afwezig. Maar hulp vragen, nee. Ik wilde het heel graag anders, maar had de bizarre gedachte dat ik het zelf in m’n eentje moest kunnen. Ik had het idee dat iedere moeder stevig in het moederschap stond behalve ik en dat er dus iets mis was met mij. 

Mijn oplossing was: gewoon doorgaan en blijven proberen het zo goed mogelijk te doen. Ik las van alles over ouderschap en deed allerlei dingen om mijn kinderen te ondersteunen zoals babymassage, m’n kindje bij me dragen in een draagdoek, borstvoeding geven – maar ik durfde niet naar buiten te komen met mijn eigen worsteling die bleef. Alles uit schaamte. Wat een destructieve emotie! Schaamte heeft mij zo lang in de tang gehouden, zó onnodig en zó verdrietig eigenlijk.

Weg met schaamte

Tessa Roseboom heeft onderzocht dat een grote meerderheid van de ouders in Nederland het eens is met de stelling dat ouderschap een zware taak is en dat ouders hulp (van naasten, vrijwilligers, professionals, werkgevers en maatschappij) moeten krijgen bij de zorg voor kinderen. En tegelijkertijd dat o.a. schaamte het moeilijker voor ouders maakt om hun situatie te veranderen en hulp te krijgen. Weg met die schaamte zou ik zeggen! 

Hoe dan?

Door te begrijpen dat schaamte een overlevingsmechanisme is. Een universeel overlevingsmechanisme. We kennen het allemaal. En door te beseffen dat schaamtegevoelens een belangrijke functie hadden toen we klein waren. Toen we afhankelijk waren van onze ouders, geen keuze hadden en geen tijdsperspectief en het wel van levensbelang was dat onze ouders konden voorzien in onze behoefte aan liefde, aandacht, warmte en veiligheid. Door schaamte voelden we ‘het ligt aan mij dat ik de liefde, aandacht, warmte en veiligheid van mijn moeder/vader niet krijg’. Zo konden we de pijn van het niet krijgen wat we nodig hadden verdringen en ontkennen en het gemis hieraan overleven.

Nu we volwassen zijn, zijn we onafhankelijk, hebben we wel een keuze, hebben we wel een tijdsperspectief. We kunnen zelf in onze behoeften voorzien. We hebben het overlevingsmechanisme schaamte niet meer nodig. 

Dit besef deed ik op door mij te verdiepen in Past Reality Integration (afgekort PRI), een bewustzijns methode ontwikkeld door de Nederlandse psycholoog Ingeborg Bosch. En dit besef deel ik graag, want de PRI methode heeft me veel gebracht en het kan jou ook veel brengen.

Wat heeft het mij gebracht!

Ik heb nu tools in handen waardoor ik telkens als ik mij gestrest voel of onzeker, angstig of geïrriteerd, kan zien wat mij geraakt heeft, waar dat werkelijk over gaat – iets uit mijn verleden wat ik niet meer hoef af te dekken met overlevingsmechanismen maar kan voelen en plaatsen waar het hoort, in een ver verleden -. In plaats van te kijken met een gekleurde bril vanuit mijn verleden kan ik steeds weer het heden zien voor wat het is en reageren vanuit de realiteit. Dat is super fijn en voelt zo veel lichter en ontspannen. Ik voel me dan lekker in m’n vel en in verbinding met m’n omgeving. Daar ben ik heel blij mee, in mijn ouderschap, maar ook naar mijn partner en breder in mijn leven. En wat het me nog meer gebracht heeft: ik ben inmiddels PRI therapeut i.o. en help moeders en vaders die worstelen met het ouderschap. 

Wat kan het jou brengen!

Zoals je in de inleiding las: in de eerste 1000 dagen leert een kindje van zijn ouders hoe de wereld er uit ziet door hoe er op hem/haar gereageerd wordt. Ben jij de ouder van kleine kinderen en heb jij last van stress, onzekerheid, angst, irritatie?  Reageer jij vanuit die overlevingsmechanismen (die jij nodig had om te overleven toen jij klein was) naar hen toe?  Voel je dat dat niet oké is en wil je het anders? Wil je in staat zijn zo veel als mogelijk in de behoeften van je kindje te voorzien en hem/haar zo de beste basis te geven voor z’n verdere leven? Wil je een lichter en meer ontspannen ouderschap ervaren? Ben je bereid de PRI methode te leren die je tools in handen geeft die je steeds kan gebruiken als je dat nodig hebt, zonder dat je afhankelijk blijft van een therapeut?